Komunikaty
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Słupcy w związku ze sprawowaniem bieżącego nadzoru sanitarnego na podstawie Ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 338) oraz w związku z otrzymanym pismem Głównego Inspektora Sanitarnego znak HŚ>BW.552.1.76.2023 z dnia 24 sierpnia 2023 r. dotyczącego ryzyka namnażania się bakterii z rodzaju Legionella sp. w instalacjach wewnętrznych w budynkach użyteczności publicznej prosi o przyjęcie poniższych informacji:
Do czynników sprzyjających występowaniu i namnażaniu się bakterii z rodzaju Legionella w wewnętrznych instalacjach wodociągowych należą:
− czynniki fizyko-chemiczne, mogące skutkować kolonizacją instalacji wewnętrznych, takie jak temperatura wody, korozja materiałów konstrukcyjnych instalacji, zmiany ciśnienia wody, niskie stężenie środka dezynfekcyjnego, zastoiny wody oraz czynniki biotyczne (biofilm, obecność innych mikroorganizmów),
− głównym rezerwuarem występowania bakterii z rodzaju Legionella są systemy dystrybucji wody ciepłej i zimnej, przy czym najintensywniej zasilane wodą o temperaturze 400C. W urządzeniach takich jak zbiorniki do magazynowania wody (ciepłej i zimnej), podgrzewacze, instalacje wody ciepłej mogą znajdować doskonałe warunki do namnażania bakterii z rodzaju Legionella. Optymalna temperatura dla tych bakterii wynosi 250C - 420C. Bakterie z rodzaju Legionella wykazują dużą zdolność adaptacji do różnych warunków środowiskowych m.in. temperatury.
− obecność biofilmu - w sieciach dystrybucyjnych w wewnętrznych instalacjach wodociągowych oraz urządzeniach wodnych pałeczki Legionella wchodzą w skład biofilmu powstającego na wewnętrznych powierzchniach rur i elementów urządzeń kontaktujących się z wodą. Biofilm powstaje na każdej powierzchni kontaktującej się z wodą, przy czym różny może być jedynie czas powstawania obrostów i różna ich grubość. Usuwanie powstałego biofilmu jest bardzo trudne, wymaga zastosowania wysokich dawek środków dezynfekcyjnych. Biofilm może stanowić źródło zanieczyszczenia bakteriami z rodzaju Legionella, które mogą być uwalniane do wody w przypadku naruszenia ciągłości jego struktury w przypadku gwałtownych zmian ciśnienia przepływu wody lub podczas płukania instalacji po procesie dezynfekcji.
− eksploatacja obiektu - sezonowe użytkowanie może powodować gromadzenie się osadów, powstawanie zastoin wody w instalacjach, a tym samym nie dotrzymywanie wymagań temperaturowych oraz niewystarczające zapewnienie dostępu środka dezynfekcyjnego do wszystkich punktów instalacji.
Na podstawie wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia głównym patogenem przenoszonym przez wodę jest Legionella pneunophila odpowiedzialna za przypadki zachorowań na legionelozę występującą w dwóch postaciach klinicznych: choroby legionistów oraz gorączki Pontiac.
Najpowszechniejszą drogą zakażenia jest droga inhalacyjna, czyli wdychanie aerozolu wodno-powietrznej zawierającego ww. bakterie.
Najwyższe ryzyko związane jest jednak z instalacjami wody ciepłej, a w szczególności z temperaturą wody zbliżoną do 400C oraz brakiem recyrkulacji wody.
Jedną z podstawowych zasad dostosowania instalacji ciepłej wody do działań zmniejszających ryzyko zakażenia bakteriami Legionella określa zapis w § 120 ust. 2 i ust 2a Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1225) zgodnie z którym instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać uzyskanie w punktach czerpalnych wody o temperaturze nie niższej niż 550C i nie wyższej niż 600C, przy czym instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać przeprowadzanie ciągłej lub okresowej dezynfekcji metodą chemiczną lub fizyczną (w tym okresowe stosowanie metody dezynfekcji cieplnej), bez obniżania trwałości instalacji i zastosowanych w niej wyrobów. Do przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbędne jest zapewnienie uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niższej niż 700C i nie wyższej niż 800C. Ponadto bakterie Legionella w temperaturach wyższych niż 600C nie tylko się nie namnażają, ale szybko giną.
Przeciwdziałanie zagrożeniom infekcyjnym spowodowanym przez bakterie Legionella wymaga przestrzegania określonych zasad postępowania zarówno w zakresie doboru urządzeń jak również ich eksploatacji, m.in.: spuszczanie wody (płukanie kranów i prysznicy) w łazienkach pokoi, w których chwilowo nie przebywają goście, rozważenie stosowania samoopróżniających się przewodów prysznicowych.
Zgodnie z zapisami § 18 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294) właściciele lub zarządcy budynków zamieszkania zbiorowego oraz budynków użyteczności publicznej, w trakcie których ich użytkowania wytwarzany jest aerezol wodno-powietrzny, przeprowadzają badania wody ciepłej w kierunku występowania bakterii z rodzaju Legionella sp. z minimalną częstotliwością pobierania próbek oraz postępują zgodnie z procedurą postepowania w zależności od wyniku badania bakteriologicznego, w sposób określony w części B załącznika nr 5 do cyt. wyżej rozporządzenia. Ponadto zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( Dz. U. z 2023r. poz. 553) właściciele lub zarządcy budynków mają obowiązek dokonywania w okresie użytkowania obiektu budowlanego okresowych przeglądów technicznych budynków, elementów budynku, budowli i instalacji w budynkach. Jednym z elementów pozwalających na ocenę jakości wewnętrznej instalacji wodnej budynku są badania jakości wody, m.in. pod kątem występowania bakterii Legionella sp.
Z uwagi na powyższe w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wody zasadnym jest przeprowadzanie przez zarządców/ właścicieli budynków, tj: Domy Pomocy Społecznej, Hotele i Obiekty świadczące usługi hotelarskie oraz Szpitale badań ciepłej wody użytkowej pod kątem występowania bakterii Legionella sp. w sposób określony rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294).
Powyższe informacje przekazuje się celem wykorzystania służbowego.
